Dnia 10 października 2019 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano rozporządzenie Ministra Środowiska ws. ostrzejszych norm informowania i alarmowania o smogu.
Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 86 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1396) i wprowadza zmiany w zakresie poziomów informowania oraz alarmowego dla pyłu PM10, określając nowe, niższe poziomy w powietrzu, na obszarze całego kraju:
–Poziom informowania – 100 μg/m3, w celu ostrzegania obywateli o wyższych poziomach zanieczyszczeń w powietrzu, które mogą potencjalnie wpływać negatywnie na zdrowie;
–Poziom alarmowy – 150 μg/m3, w celu ostrzegania obywateli o potencjalnym zagrożeniu dla zdrowia wynikającym z nawet krótkotrwałego narażenia na oddziaływanie ponadnormatywnych stężeń zanieczyszczeń, które osiągnęły poziom alarmowy.
W Polsce jak również w całej Unii Europejskiej funkcjonuje system oceny i zarządzania jakością powietrza, ale przepisy unijne przewidują konieczność określenia poziomów alarmowych ze względu na ochronę zdrowia ludzi wyłącznie dla trzech substancji: dwutlenku azotu, dwutlenku siarki i ozonu oraz poziom alarmowy ze względu na ochronę roślin dla jednej substancji – ozonu.
Natomiast nie przewiduje się w przepisach UE konieczności określania poziomu alarmowego dla pyłu PM10, dlatego poszczególne unijne państwa członkowskie mają prawo do samodzielnego ustalenia ww. poziomu. Pomimo braku takiego obowiązku w przepisach unijnych, w Polsce wprowadzono przepis regulujący tą kwestię – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. poz. 1031) podpisane w porozumieniu z Ministrem Zdrowia:
–w załączniku nr 4 do ww. rozporządzenia poziom alarmowy dla pyłu PM10 wynosił 300 μg/m3,
–w załączniku nr 5 poziom informowania dla pyłu PM10 wynosił 200 μg/m3.
W przypadku wystąpienia w danej strefie przekroczenia poziomu alarmowego, informowania, dopuszczalnego lub docelowego substancji w powietrzu wojewódzkie centrum zarządzania kryzysowego informuje właściwe organy o konieczności podjęcia działań określonych planem działań krótkoterminowych, który powinien w szczególności zawierać:
listę podmiotów korzystających ze środowiska, obowiązanych do ograniczenia lub zaprzestania wprowadzania z instalacji gazów lub pyłów do powietrza; sposób organizacji i ograniczeń lub zakazu ruchu pojazdów i innych urządzeń napędzanych silnikami spalinowymi; sposób postępowania organów, instytucji i podmiotów korzystających ze środowiska oraz zachowania się obywateli w przypadku wystąpienia przekroczeń; określenie trybu i sposobu ogłaszania o zaistnieniu przekroczeń.
Należy uznać, że w sytuacji wieloletniego przekraczania norm jakości powietrza dla pyłu zawieszonego PM10 wszelkie działania służące ograniczeniu zjawiska niskiej emisji, podejmowane na wszystkich szczeblach zarządzania jakością powietrza, w tym także działania służące informowaniu i alarmowaniu społeczeństwa o stanie środowiska, są potrzebne i uzasadnione.
1 Stopień zagrożenia zanieczyszczeniem pyłem PM10 - informacja